Ons huishouden verduurzamen:
uiterlijk in 2030 zeker 90% minder fossiele brandstoffen
Samenvatting:
In 2019 besloten we een elektrische auto te kopen, en dat inspireerde ons tot een bredere aanpak van de verduurzaming voor ons huishouden. Ons doel: uiterlijk in 2030 ons fossiele brandstofgebruik met zeker 90% verminderen, zonder extra kosten of comfortverlies. We hebben dit aangepakt als een project met vier fasen: inventarisatie, een stappenplan opstellen, uitvoering en afronding. Door structurele en haalbare oplossingen te implementeren, willen we duurzaamheid in ons dagelijks leven integreren zonder er continu mee bezig te hoeven zijn.
Toen we in 2019 hadden besloten om een elektrische auto te kopen, leidde dat min of meer vanzelf tot een bespiegeling over het energiegebruik van ons huishouden, maar ook of en hoe we dat zouden kunnen verduurzamen.
In de eerste helft van 2020 hebben we daarom besloten om onszelf een doelstelling op te leggen wat betreft de verbetering van onze energie-duurzaamheid. En omdat mijn achtergrond nu eenmaal projectmanagement is, was het natuurlijk onvermijdelijk dat we daar een project van zouden maken.
Een project wordt over het algemeen gedefinieerd als een tijdelijke activiteit, die op een concreet moment een concreet doel moet realiseren, waarbij rekening moet worden gehouden met een of meer randvoorwaarden.
Een project start je normaal gesproken niet ‘zomaar’, er is een reden of een aanleiding. Bijvoorbeeld: omdat de huidige situatie je niet bevalt, of omdat externe omstandigheden het nodig maken. Het gaat dus op het antwoord op de vraag: “waarom?”. Onze motivatie om aan dit verduurzamingsproject te beginnen is niet in een paar zinnen samen te vatten, daar heb ik een apart artikel over geschreven.
In ons geval hebben we ons project als volgt opgezet:
- Doel: Uiterlijk eind 2030 moet ons eigen gebruik van fossiele brandstoffen structureel met zeker 90% verminderd zijn.
- Randvoorwaarde 1: onze totale kosten mogen hooguit hetzelfde zijn als voorheen, waarbij we zowel naar de benodigde investeringen kijken als naar de jaarlijkse gebruikskosten; Lagere kosten zijn geen doel op zich, maar als dat mogelijk is zullen we kostenbesparingen niet uit de weg gaan.
- Randvoorwaarde 2: ons comfort, als bewoners van ons huis, moet in ieder geval hetzelfde zijn als voorheen. Onder comfort verstaan we de voor de hand liggende zaken zoals een aangename temperatuur in huis, dat er warm water voorhanden is, en dat we de apparaten in huis kunnen gebruiken. Maar comfort houdt ook in dat we in het dagelijks leven niet voortdurend bezig willen zijn met “is dit wel duurzaam?”. We willen het structureel uitvoeren, en niet bij elke handeling hoeven na te denken over duurzaamheid. Ten eerste omdat we denken dat je dan uiteindelijk sneller en beter het doel bereikt, en ten tweede omdat het gewoon niet vol te houden is om daar 10 jaar lang dag en nacht continu mee bezig te zijn.
Het klinkt misschien een beetje abstract, het gebruik van fossiele brandstoffen reduceren, met behoud van comfort, en zonder dat je totale kosten hoger worden. Toch is het eigenlijk vrij eenvoudig, en over het algemeen heel realistisch. Ik heb een voorbeeld uitgeschreven over het vervangen van gloeilampen door LED-lampen, en dan blijkt dat je daarmee zo’n 88% aan energie (en dus ook kosten) bespaart, terwijl het comfort identiek blijft (want het licht blijft gewoon werken als voorheen).
We hebben vervolgens een fasering gemaakt voor ons project:
Fase 1: in kaart brengen van de huidige situatie
Om te beginnen hebben we een inventarisatie van ons ‘huidige’ energiegebruik gemaakt, om precies te zijn het gebruik per periode van 12 maanden van 1 juli 2018 tot en met 30 juni 2019, en nogmaals van 1 juli 2019 tot en met 30 juni 2020.
Dit is om meerdere redenen nuttig en nodig:
- Door een goede analyse van de uitgangssituatie kunnen we ook een inschatting maken of het project überhaupt te realiseren is (haalbaarheid vaststellen).
- Je kunt pas slim stappen zetten wat betreft het reduceren van fossiele brandstoffen als je weet hoe, waar en waarmee je die brandstoffen gebruikt. Je kunt er mee vaststellen waar de grootste kansen liggen, om daarmee de prioriteiten en de volgorde te bepalen.
- Om vast te kunnen stellen of het doel behaald is, moet je wel eerst weten wat je uitgangspunt was.
Fase 2: stappenplan maken
Dit houdt in dat we een aantal stappen gingen bepalen die we zouden moeten gaan zetten, die eigenlijk ieder voor zich een project werden. Over het opstellen van het stappenplan, en welke rol daarbij was weggelegd voor investeringen, kosten, en de vaak genoemde ‘terugverdientijd’ heb ik een aantal aparte artikelen geschreven.
Fase 3: stappenplan uitvoeren
In deze fase gingen we aan de slag om de diverse stappen stuk voor stuk uit te voeren. Soms zouden bepaalde stappen gelijk lopen met andere stappen, soms kan het alleen achter elkaar. Na elke stap zouden we moeten evalueren of het gelukt is, en of het voldoende heeft bijgedragen aan het uiteindelijke doel. Het kan gebeuren dat een stap van het plan deels of geheel opnieuw moet, omdat het niet (helemaal) gelukt is. Het zou ook kunnen leiden tot een aanpassing van het stappenplan.
Fase 4: afronden
Als het project lukt, kunnen we uiterlijk in 2030 (maar het mag ook eerder) vaststellen dat het doel is bereikt. Dat wil niet zeggen dat we daarna de teugels weer helemaal laten vieren. Integendeel, omdat het om een structurele verandering gaat, zal het daarna “voor altijd” zijn beslag krijgen.