Inventarisatie huidige situatie energiegebruik 2018-2020

Samenvatting

Alvorens ons huis te verduurzamen, inventariseerden we ons energieverbruik in 2018-2020. Ons gemiddelde jaarverbruik was 3.229 kWh elektriciteit, 2.332 m³ gas en 1.950 liter benzine, wat neerkomt op 43.434 kWh aan totale energie. De grootste energiebronnen waren gas en benzine, samen 93% van het totaal, waardoor de focus op deze bronnen essentieel is voor significante verduurzaming. We vervingen de benzineauto in 2020 en de zitmaaier in 2022 door elektrische alternatieven, wat het benzineverbruik volledig elimineerde. Voor de verwarming, goed voor 85% van het gasverbruik, moesten we op zoek naar duurzame alternatieven, aangezien dit de grootste potentiële besparing zou opleveren.

---

Inleiding

Om een goed uitvoerbaar, realistisch plan te maken voor de verduurzaming van onze woning, was het nodig om eerst een gedetailleerde inventarisatie te maken van het gebruik van energie in onze huishouding.

We zijn in maart 2018 verhuisd naar dit huis. Ik was in het vorige huis al gewend om structureel het verbruik van elektriciteit, gas en water bij te houden, en de laatste paar jaren ook de opgewekte zonne-energie. En ook voor onze auto hield ik al bij hoeveel brandstof we verbruikten.

Om een en ander overzichtelijk te houden, en om vergelijkingen over meerdere jaren mogelijk te maken, registreerde ik telkens het verbruik vanaf 1 juli in een bepaald jaar, tot en met 30 juni van het jaar daarna. Voor 2017/2018 had ik daarom geen representatief overzicht, door de verhuizing midden in de meetperiode.

Inventarisatie

Elektriciteit afname

In 2018/2019 namen we in 12 maanden in totaal 3.368 kWh af van het net, en in 2019/2020 was dat 3.089 kWh. We hadden in die tijd nog geen zonnepanelen of elektrische auto, dus wat we van het net afnamen was ook exact wat we in de woning gebruikt hebben. Een gemiddelde afname (en gebruik) van 3.229 kWh in 12 maanden komt overeen met ongeveer 8,8 kWh per etmaal, iets wat voor een gemiddeld Nederlandse huishouden heel gebruikelijk was.

Aardgas afname

In 2018/2019 namen we in 12 maanden in totaal 2.359 m³ aardgas af van het net, en in 2019/2020 was dat 2.304 m³ aardgas. Gemiddeld dus 2.332 m³ aardgas per jaar.

Benzine

Destijds gebruikten we een personenauto op benzine. In 2018/2019 kochten we 1.890 liter benzine, en in 2019/2020 was dat 1.401 liter. Een aanzienlijke daling, die te verklaren valt door de reisbeperkingen die vanaf maart/april 2020 van kracht werden door de Corona-crisis. In de tweede helft van juni 2020 hebben we de benzine-auto verkocht, en daarvoor kwam een elektrische auto in de plaats. Maar tot die tijd was ons gemiddelde jaargebruik van benzine dus 1.646 liter.

We maakten destijds ook gebruik van een zitmaaier op benzine. Ik heb het niet exact bijgehouden, maar er was wekelijks ongeveer 12 liter benzine voor nodig, met een maaiseizoen dat een kleine 26 weken duurt. Bij elkaar per jaar naar schatting 300 liter benzine.

Alles bij elkaar gebruikten we op jaarbasis gemiddeld zo’n 1.950 liter benzine.

Waar liggen de grootste kansen?

We hadden onszelf ten doel gesteld om het directe gebruik van fossiele brandstoffen in ons huishouden met minimaal 90% te reduceren. De snelste stappen kun je dan zetten door te kijken wat de grootste componenten zijn, en of het mogelijk is om die geheel of gedeeltelijk te verduurzamen.

Elektriciteit

Elektriciteit van het net is natuurlijk niet 100% duurzaam opgewekt (maar ook nooit 100% fossiel). Alleen heeft een consument niet of nauwelijks directe invloed op de duurzaamheid van de opgewekte elektriciteit.

Benzine

Wat betreft het gebruik van benzine was de eerste stap dus al gezet door de vervanging van de auto in juni 2020 door een elektrische auto. In mei 2022 zijn we ook nog overgestapt op een elektrische zitmaaier, en in maart 2025 op robotmaaiers, maar dat is het onderwerp van een ander artikel. Hoe dan ook, we hadden/hebben voor de auto en de zitmaaier tussen juni 2020 en mei 2022 het gebruik van fossiele brandstoffen volledig afgeschaft.

Aardgas

Het gemiddelde jaarverbruik van aardgas, 2.332 m³ per jaar, liet zich in grote lijnen als volgt verdelen:

• Ongeveer 2.000 m³ per jaar voor verwarming, zo’n 85% van het totaal.
• Ongeveer 230 m³ per jaar voor warm water, zo’n 10% van het totaal.
• Ongeveer 100 m³ per jaar voor koken, de overige 5% van het totaal.

Destijds werd veel reclame gemaakt voor het vervangen van gaskookplaten door inductiekookplaten, maar dat zou eigenlijk een relatief grote investering zijn (zo’n ding kost al snel € 1.000 of meer) voor een relatief kleine reductie van het gasgebruik. Kijkend naar de impact op het totaal was het slimmer om in eerste instantie zoveel mogelijk aandacht te besteden aan de grootste component, de verwarming.

Voor verwarming en warm water hadden we destijds een vrij gangbare, alhoewel al enigszins verouderd combi-ketel. Deze was niet extreem zuinig, onder andere omdat er een klein boilervat voor warm water in zat dat permanent op temperatuur werd gehouden, zelfs als wij op vakantie waren.

Ons totale energiegebruik per jaar

Voor elektriciteit is het gebruikelijk om het energiegebruik uit te drukken in kilowattuur (kWh). Maar hoe zit dat eigenlijk met aardgas en benzine? Je rekent die immers af in kubieke meters of liters. Toch is ook van deze twee fossiele brandstoffen bekend hoeveel energie in kWh er in zit:

• Een kubieke meter aardgas heeft in Nederland standaard een energie-inhoud van 9,8 kWh.
• Een liter benzine heeft een energie-inhoud van 8,9 kWh.

Als we die gegevens toepassen, dan kwam in de inventarisatieperiode ons energiegebruik op het volgende uit:

• 3.229 kWh aan elektriciteit van het net
• 2.332 m³ aardgas x 9,8 kWh per m³ betekent 22.850 kWh vanuit aardgas
• 1.950 liter benzine x 8,9 kWh per liter betekent 17.355 kWh vanuit benzine

Ons totale energiegebruik in die jaren was samen zo’n 43.434 kWh per 12 maanden. Aardgas en benzine, als fossiele brandstoffen, maakten daarvan 93% uit. In dat perspectief was het elektriciteitsgebruik dus eigenlijk maar een heel klein deel van het geheel, ongeveer 7%. Ik denk dat de meeste mensen dit niet beseffen.

Met deze inventarisatie gingen we aan de slag om te bepalen welke verduurzamingsmaatregelen we zouden kunnen nemen, en in welke volgorde.