SPF

Afkorting van: Seasonal Performance Factor

Als je je verdiept in warmtepompen en hun prestaties, kom je naast termen als COP en SCOP ook de Seasonal Performance Factor (SPF) tegen. Deze factor zegt veel over de werkelijke prestaties van een warmtepomp in de praktijk en geeft huiseigenaren en installateurs inzicht in hoe energiezuinig een systeem over een volledig stookseizoen functioneert. In dit artikel leg ik uit wat de SPF is, hoe die wordt berekend, waar het verschil met SCOP zit, en waarom dit cijfer voor jouw woning van belang kan zijn.

Wat is SPF?

De Seasonal Performance Factor (SPF) geeft aan hoeveel nuttige warmte een warmtepomp over een volledig stookseizoen levert in verhouding tot de hoeveelheid elektriciteit die de warmtepomp daarvoor verbruikt. Het is daarmee een maat voor de échte energie-efficiëntie van een warmtepomp onder de specifieke omstandigheden van een woning, een bepaald afgiftesysteem en gebruikersgedrag.

De formule:

Totale geleverde warmte (kWh)
/
totale gebruikte elektriciteit (kWh)

Belangrijk is dat bij de SPF de totale hoeveelheid gebruikte elektriciteit wordt gemeten en meegenomen in de berekening. Dat is dus inclusief de energie die wordt gebruikt door de elektronica in de binnenunit of control-unit, circulatiepompen, tot en met het standby verbruik van alle onderdelen in de maanden van het jaar, of de uren van de dag, dat de verwarming helemaal niet aan hoeft te gaan. En omdat het gaat over een heel seizoen, moet je de SPF dus eigenlijk berekenen over een hele periode van 12 maanden, als je een vergelijking zou willen maken met de SPF van het jaar erna.

Het verschil tussen SPF en SCOP

Hoewel de SPF en SCOP op elkaar lijken, is er een belangrijk verschil:

• SCOP wordt bepaald in een laboratorium onder gestandaardiseerde Europese klimaatomstandigheden en testscenario’s volgens norm EN 14825. Het geeft een voorspelling van de gemiddelde seizoensprestatie onder ideale condities.
• SPF wordt bepaald op basis van de praktijkprestaties van een warmtepomp in een specifieke installatie, op een specifieke locatie, met bijbehorende temperaturen, woningkenmerken en gebruikspatroon. Het is dus een werkelijk gemeten gemiddelde.

Waarom is SPF belangrijk?

Waar de SCOP vooral handig is om warmtepompen van verschillende merken en types onder gelijke omstandigheden te vergelijken, laat de SPF zien hoe een warmtepomp daadwerkelijk functioneert in de praktijk. Dit is waardevolle informatie voor:

• De bewoner: inzicht in de échte energieprestaties van de installatie.
• Installateurs: evaluatie van de werking van het systeem.
• Subsidieaanvragen: in sommige landen is een minimaal SPF vereist voor het verkrijgen van subsidie.
• Monitoringsprojecten: voor energiecoöperaties en netbeheerders om te zien hoe warmtepompen zich gedragen.

Typische SPF-waarden

De SPF-waarde is afhankelijk van het type warmtepomp en de omstandigheden:

• Lucht/water-warmtepomp: SPF tussen 3,0 en 4,0
• Bodemgekoppelde warmtepomp: SPF tussen 4,0 en 5,0

De SPF wordt onder andere beïnvloed door:

• De buitentemperatuur en het klimaat, en het werkelijke weer in het betreffende seizoen.
• De temperatuur van het afgiftesysteem (hoe lager, hoe beter).
• De dimensionering en afstelling van de installatie.
• Het onderhoudsniveau van de installatie.
• Het gedrag van de bewoners.

Conclusie

De Seasonal Performance Factor (SPF) is een waardevolle indicator voor de daadwerkelijke energieprestaties van een warmtepomp in de praktijk. Waar SCOP vooral geschikt is voor onderlinge vergelijking onder testomstandigheden, laat de SPF zien hoe een systeem onder echte omstandigheden presteert.

Wil je weten hoe jouw warmtepomp werkelijk functioneert? Vraag dan je installateur of fabrikant naar de mogelijkheden om je SPF te meten of te monitoren. Dat geeft inzicht in het rendement van je investering en helpt bij het optimaliseren van je installatie.